آشنایی با اجزای ویولن و آرشه آن

ساز ویولن یکی از سازهای زهی-آرشه‌ای و کوچک‌ترین عضو از این دسته سازها به شمار می‌رود. این ساز یکی از محبوب‌ترین سازها در جهان محسوب می‌شود و بيشترين نقش در اركستر به عهده آن است. طبق شواهد تاریخی، نخستين سازندگان معروف ويولن در کشور ایتالیا می‌زیستند که بعدها آن را به تمام جهان معرفی کردند. اگر شما هم یکی از علاقه‌مندان به یادگیری این ساز روح‎‌نواز هستید، لازم است ابتدا با اجزای آن آشنا شوید. چرا که شناخت اجزای ویلون و آرشه نقش به‌سزایی در تسلط شما به این ساز دارد. از این رو ما در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با اجزای ویولن و همچنین اجزای آرشه آن آشنا کنیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

اجزای ویولن

در یک دسته‌بندی کلی می‌توان ساز ویولن را به ۴ بخش تقسیم کرد:

1. صفحه رویی
2. صفحه زیرین
3. کلاف دور ویولن
4. دسته ویولن

اما با نگاهی عمیق‌تر به اجزای بیشتری از ویولن پی می‌بریم که به شرح زیر هستند:

قسمت بالایی ویولن

اسکرول یا قسمت حلزونی بالاترین قسمت ویولون و واقع در دسته آن است که معمولا به صورت مارپیچ دیده می‌شود؛ با این حال در برخی سازها نیز به شکل سر یک حیوان است. اسکرول یک بخش تزئینی از اجزای ویولن به حساب می‌آید و نقشی در صدای تولیدی از این ساز ندارد. در کنار این بخش نیز شیطانک و چهار گوشی برای کوک کردن دیده می‌شود. هر یک از این گوشی‌ها مختص کوک کردن یکی از سیم‌ها یعنی می، لا، ر و سل هستند. شیطانک هم مسئول نگهداری و تقسیم‌بندی سیم‌هاست.

جعبه طنيني

جعبه طنینی که با عنوان جعبه رِزونانس هم شناخته می‌شود، از اصلی‌ترین اجزای ویولن است و شامل سه بخش صفحه رویي، صفحه زيرين و کلاف‌هاي دور ساز می‌شود. در این بخش، سیم‌های ساز به قسمت بالایی آن متصل می‌شوند و به وسیله چهار گیره قابل تنظیم هستند.

دسته يا گردن

این بخش از ویولن محل انگشت‌گذاری نوازنده بوده که در قسمت بالای ساز قرار گرفته است. شما می‌توانید انگشتان خود را در تمام طول این قسمت چوبی قرار دهید و صدای ساز را تنظیم کنید. بخش انتهایي دسته به جعبه‌ای به نام جعبه كوك منتهی مي‌شود كه سيم‌ها درون آن به دور گوشي‌هاي كوك پيچيده مي‌شوند.

خرك

از دیگر اجزای ویولن خرک آن است که بين سيم‌ها و جعبه طنيني دیده می‌شود. خرک در تقسيم و نگه داشتن سيم‌های ویولن و همچنین انتقال ارتعاشات سيم‌ها به جعبه طنيني نقش موثری دارد. همان‌طور که در ویدئو هم مشاهده می‌کنید، این بخش از طریق یک پل، صدای ساز را از صفحه رویی به صفحه زیرین متقل می‌کند.

گريف

گریف که در طول دسته ويولن چسبيده و تا ميانه جعبه ساز ادامه دارد، بخشي است كه شما می‌توانید به وسیله انگشت خود، سيم را به آن بچسباند و با تغییر طول سیم، نت‌هاي مختلف را بنوازید.

سيم‌ها

همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، ویولن دارای ۴ سیم می، لا، ر و سل است. سيم‌ها از جعبه كوچك سر ساز آغاز می‌شوند، از روي خرك عبور می‌کنند و درون سیم‌گیر متصل می‌شوند. در گذشته سيم‌هاي ويولن از روده گوسفند ساخته مي‌شدند؛ اما در حال حاضر روی سیم‌های بم یک سيم فلزي نازك و روی سیم‌های زير یک مفتول فلزي می‌پیچند.

سوراخ‌های f

دو سوراخ‌ به شکل f در قسمت میانی بدنه ویولن دیده می‌شوند که کمک می‌کنند تا صدای ساز به شکل رساتر و بهتری به بیرون منتقل شود.

زیرچانه‌ای

همان‌طور که از نام این قسمت پیداست، هنگام نواختن ویولن چانه نوازنده روی آن قرار می‌گیرد. زیرچانه‌ای در کنار قسمت سیم‌گیر واقع شده است

آرشه

در نهایت و بعد از بررسی اجزای ویولن، خالی از لطف نیست که نگاهی هم به اجزای آرشه این ساز بیندازیم

اجزای آرشه

آرشه یک كمان تركه‌اي چوبي است كه رشته‌هاي موي دم اسب در طول آن كشيده شده و در دو سر آن ثابت شده‌اند‌. موها در نوک آرشه به وسیله قطعه‌ای از جنس عاج یا استیل به چوب آرشه می‌چسبند. در بخش انتهایی آن قطعه‌ای به نام موگیر واقع شده که میزان کشیدگی موهای آرشه را تنظیم می‌کند. در پایین‌ترین قسمت آرشه نیز یک پیچ قرار دارد که برای شل و سفت کردن آرشه استفاده می‌شود. این پیچ باید در هنگام نواختن ساز سفت و در زمان عدم استفاده از آن شل شود.

سخن پایانی

ما در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با اجزای ویولن و همچنین اجزای آرشه این ساز آشنا کنیم. اگر در خصوص این ساز و بخش‌های مختلف آن سوالی دارید، حتما در قسمت کامنت‌ها آن را با ما مطرح کنید تا در سریع‌ترین زمان ممکن به سوالتان پاسخ دهیم.