صفحه اصلی

سازشناسی

آواز
آواز
 
اوکوله له
آموزش او کوله له
 
باغلاما
 
تار
آموزش تار
 
  • اجرای هنرجویان گیتار 11 مرداد
  • کنسرت هنرجویی هنرجویان پیانو - 11 بهمن ماه 1397
  • اجرای هنرجویان پیانو

آخرین مقالات

اولین فردی که نت نویسی را وارد ایران کرد
اولین فردی که نت نویسی را وارد ایران کرد
اولین فردی که نت نویسی را وارد ایران کرد   آیا میدونید نت نویسی از چه سالی وارد ایران شد ؟     با اینکه در بسیاری از آثار باستانی نشانه هایی هایی از اهمیت موسیقی در فرهنگ ایرانی یافت میشه و ساز های زیادی در کشور ما متولد شدند تا موسیقی سنتی ایران و موسیقی نواحی همیشه زنده باشه و در جریان اما تلاش بسیار کمی  برای پیدا کردن راهی برای  ثبت  آثار موسیقی انجام شد و عملا تنها راه آموزش و انتقال یک نغمه زیبا   بصورت گوشی و از استادی به شاگردش بود و به این روش بسیاری از قطعات یا فراموش می شدند یا در روند گسترش آن  بین افراد دچار تغییراتی می شدند اما بالاخره در زمان ناصرالدین شاه قاجار و در سال ۱۲۴۷ آلفرد لومر(آلفرد ژان باتیست لومر) که موسیقیدان نظامی بود از فرانسه به ایران آمد تا در دارالفنون آموزش موسیقی دهد و سر و سامانی هم به موسیقی نظامی ایران بدهد لومر در ابتدا ده شاگرد گرفت و بمدت سه سال به آنها نت نویسی تئوری موسیقی و هارمونی را آموخت و سپس از همان ده نفر برای آموزش به دیگران استفاده کرد او تلاش زیادی برای ثپت و نت نویسی قطعات اصیل ایرانی کرد تعدادی   مارش و سرود برای مناسبت های مختلف ساخت تا در جشن های دولتی استفاده شود ناصر الدین شاه پس از سفرش به اروپا در ۱۸۷۳ میلادی سفارش ساخت مارشی را داد که در دیدار های رسمی استفاده شود که آن اثر سلام شاه نام گرفت که بعنوان اولین سرود ملی ایران شناخته میشود سلام شاه در ابتدا برای پیانو ن شته شد اما در زمان‌مظفرالدین شاه تنظیم مجددی شد و بر روی صفحه هم ضبط شد این ملودی زیبا در سال ۱۳۸۴ جانی دوباره گرفت با نام ایران جوان  شعر آن از بیژن ترقی است اما پیمان سلطانی و سیاوش بیضایی هر دو مدعی باز آفرینی این اثر هستند لومر که متولد ۱۲۲۰در لیس فرانسه بود درسال ۱۲۸۵ در تهران از دنیا رفت او در دوره سه شاه قاجار در ایران فعالیت کرد و خدمات بزرگی برای آکادمیک شدن موسیقی در ایران کرد بعد ها علینقی وزیری این راه را ادامه داد و با تاسیس مدرسه عالی موسیقی در سال ۱۳۰۲ مسیر موسیقی و آموزش آنرا در ایران تحولی بزرگ بخشید
 
تاریخچه ی ساز هنگدرام
تاریخچه ی ساز هنگدرام
نام هنگدرام یا هندپن را حتما شنیده اید ، این سازکه ریشه آن هنگ هنگ Hang Hang می باشد اولین بارتوسطFelix Rohner وا Sabina Schärer از اهالی سوییس اختراع و مورد استفاده قرار گرفت. این ساز بوسیله دو ورق فولاد عمیق شده که از لبه به هم چسبانده شده و داخلی تو خالی را ایجاد میکند، درست شده است. هنگدرام یا هندپن از یک نت در میانه که Ding نامگذاری شده است و ۸ یا ۹ دایره دیگر در اطراف تشکیل شده که محدوده صوتی این ساز را تشکیل میدهند. ایجاد هنگ نتیجه سالها تحقیق در مورد کف فولادی و سایر سازها بود. مخترعان Hang به اصلاح شکل و مواد ادامه داده‌اند و در طول سال‌ها تغییرات مختلفی را تولید کرده‌اند. اگر میپرسید نام این ساز از کجا آمده است جالب است بدانید ریشه ی نام گذاری ساز هنگدرام از یک کلمه آلمانی برنی می آید که معنایی دوگانه دارد که یکی از آنها دست و دیگری دامنه تپه به شکل محدب آن اشاره دارد .   Hang در سال ۲۰۰۰ توسعه یافت و در سال ۲۰۰۱ در Musikmesse فرانکفورت معرفی شد. قطر آن ۵۲ سانتی متر (۲۰ اینچ) و ارتفاع آن ۲۴ سانتی متر (۹ اینچ) است. دو نیمکره فولادی عمیق کشیده شده Hang توسط فرآیندی به نام نیتریداسیون گازی سخت می شوند. ز سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴، هر Hang دارای هشت فیلد تن در دایره بود. در سال ۲۰۰۵، PANArt توانست با تنظیم Ding روی F3، E3 یا E♭3، صدای Hang را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در دو نسخه با هشت یا هفت فیلد تن در دایره ارائه شد. در نسل اول، هر اثر شماره گذاری می شد، نام مدل صدا نوشته می شد، و امضای فلیکس رونر یا سابینا شرر روی یک یادداشت کوچک که در داخل سطح بالایی (دینگ) چسبانده شده بود، قرار داشت. در بهار ۲۰۰۶ سازندگان هنگدرام نسل جدیدی از Hang را ارائه کردند. سازهای نسل جدید (که اغلب به آنها نسل دوم گفته می شود) دارای پوشش سطحی از برنج آنیل شده بر روی فولاد نیترید شده و همچنین حلقه ای از برنج در اطراف محیط هستند. اکثریت نسل دوم هنگدرام با هفت میدان تن در دایره ساخته شد. ساز های قدیمی‌تر دارای فیلدهای تن با تورفتگی بیضی شکل بود که به صورت شعاعی به سمت دینگ می‌رفتند، در مدل‌های ۲۰۰۷ فیلدهای تن در حدود ۴۵ درجه از خط کشیده‌شده از دینگ به لبه زاویه دارند. آنها همچنین شروع به علامت گذاری شماره سریال فردی در قسمت داخلی دهانه و امضای هرهنگدرام در لبه بیرونی کردند. هیچ نامی از مدل های صوتی به طور رسمی به مدل های نسل دوم داده نشد در بهار ۲۰۰۸ سازندگان Hang نسخه جدیدی به نام Integral Hang را معرفی کردند چندین تغییر نشانگر انتگرال هنگ بود. تنها یک مقیاس با هفت فیلد تن در چرخه وجود داشت. سوراخ Gu به شکل ظریفی بیضی شکل تنظیم شد تا تنظیم سه قسمت D5، F5 و F♯5 گردن Gu را بهبود بخشد. تغییرات قابل توجهی در دینگ یا همان دایره مرکزی در بالا  ایجاد شد. تورفتگی دایره‌ای در گنبد ایجاد شده و بافتی از برنج اعمال شده، آنیل شده و سپس لاک زده شده است. نهایتا از آوریل ۲۰۱۰ مدل نهایی (free Integral) در دسترس بوده است  که در مقایسه با مدل قبلی خود دارای چند تغییر ساختاری است. اول از همه، دیگر حلقه برنجی در اطراف درز وجود ندارد که پوسته های دینگ و گو را به هم وصل می کند. علاوه بر این، گنبد دینگ دیگر روکش برنجی ندارد و با شکل مضاعف (گنبد سه گانه) مشخص می شود. این مدل از ساز هنگدرام بدون استفاده از دستگاه های تنظیم، تنظیم می شود. گام دینگ از یک ساز به ساز دیگر متفاوت و  صداهای موجود در دایره تن نسبت به دینگ با آهنگ های انتگرال هنگ مطابقت دارد. در تنظیم آزاد یک Hang، تمرکز بر روی نسبت‌های فرکانس ریاضی دقیق قسمت‌های یک میدان تن نیست، بلکه بر تأثیر کل صدا است تیونرهای فولادی ترینیداد قبلاً آهنگ های جزئی را کمی جدا کرده اند تا به صدای مشخص سازهای خود دست یابند. در یک تجزیه و تحلیل صوتی-ریاضی، آنتونی آچونگ ثابت کرد که این جداسازی مهم‌ترین پارامتر در تأثیرگذاری بر ساختار تون فولادی است.     قرار گیری ساز هنگدرام امروزه محبوبیت ساز هنگدرام بیشتر به دلیل صدای آن و توانایی ایجاد آرامش که از ویژگی های بارز این ساز به شمار میرود تا آنجا که هنگدرام از عناصر اصلی در مدیتیشن نیز شناخته میشود و در این زمینه کاربرد فراوان دارد. حتما به نحوه قرار گیری ساز هنگدرام و حالت اجرای آن دقت کرده اید ، بسیار جالب است که بدانید وقتی نوازنده ساز را روی زانو می گیرد، تحریک بدن ساز با پاشنه کف دست، صدای بم را تداعی می کند. این لحنرا می توان با تغییر زاویه بین پاها تنظیم کرد و با دانگ هماهنگ شد  و سپس دست زدن به در هر نقطه(نت)  پاسخی را ایجاد می کند.   نگهداری از ساز هنگدرام ساز هنگدرام یا هندپن را می توان با یک پارچه و در صورت لزوم با کمی الکل تمیز کرد. از روغن نیز می توان برای محافظت از سطح استفاده کرد. فراموش نکنیم هنگدرام برای دست ساخته شده است، بنابراین از ایجاد ضربه با هر وسیله ی دیگر بر روی آن باید اجتناب شود. آب نمک یا هوای شور می تواند برای سطح ساز خطرناک باشد. کمی با این حال، خوردگی گذرا کشنده نیست و می توان آن را اصلاح کرد.قرار گرفتن هنگدرام  در نور مستقیم خورشید باعث ایجاد گرمای بیش از حد میشود و هنگامی که ساز خنک میشود میرایی صدای هنگدرام از بین میرود.
 
آشنایی با ساز عود
آشنایی با ساز عود
آشنایی با سازعود عود ساز قدیمی شرقی است که بدرستی نمی توان گفت اصالت و محل پیدایش اولیه این ساز در کدام کشور بوده است. با توجه به آثار باستانی و تصاویر حکاکی شده عده ای این ساز را هندی و برخی بلخی می دانند. از طرفی با توجه به رواج این ساز در میان اشکانیان و ساسانیان در فلات ایران سازی ایرانی نامیده می شود. ساز عود در دوره ساسانیان بیش از هر دوره دیگر رواج داشته است. با ظهور دین اسلام این ساز در بین کشورهای عربی رواج پیدا کرد و جایگزین ساز  «مزهر» گردید. این ساز با نام های مختلف شناخته می شود، از آنجا که ساز بربط از چوب پوشیده شده در زبان عربی به عود مشهور شده است. همچنین شکل ظاهری ساز به صورت مرغابی است که سینه جلو داده و گردن کوتاهی دارد و با توجه به این ویژگی ساز را بربط می نامند. گروهی نیز معتقدند نام این ساز از باربد نوازنده دربار خسرو پرویز گرفته شده است. در اروپا این ساز لوت نامیده می شود. اگر چه امروزه این ساز در موسیقی ایرانی رنگ کمتری دارد اما در موسیقی عربی جایگاه خاصی دارد و علاقه مندان بسیاری به نواختن این ساز مشغول هستند. ساز بربط اندازه های مختلفی دارد. در سرزمین های عربی دارای کاسه ای بزرگ تر نسبت به ساز ایرانی و در کشور ترکیه دارای کاسه ای کوچکتر نسبت به ساز ایرانی است. اجزای سازنده ساز بربط کاسه طنینی: دارای شکل گلابی است که از تکه های چوب به هم پیوسته درست شده است. شکم ساز بزرگ است به قسمی که بخش ریادی از طول سیم ها در ناحیه شکم قرار گرفته است. صفحه رویی آن از چوب است که بدلیل صدای بهتر بیشتر از چوب درخت کاج ساخته می شود. دایره های مشبک قرار گرفته بر روی صفحه که از جنس استخوان است باعث تولید صدای بهتر می شود. پل: پل های افقی که به صفحه متصل هستند مانع از تغییر شکل صفحه می باشند. این پل ها در پنج نقطه از صفحه به سمت داخل کاسه قرار دارند. خرک : بربط دارای خرک چوبی است که در انتهای کاسه قرار می گیرد و در واقع سیم گیر است. معمولا بین خرک و صفحه مقداری فاصله است. دسته: بربط دارای دسته کوتاه از جنس چوب است که در گذشته دستان بر روی آن قرار داشت. امروزه دسته فاقد دستان است و قطر آن حدود ده سانتی متر است. سرپنجه: محفظه ای جعبه مانند و توخالی که در ابتدای دسته قرار دارد و محل قرار گرفتن گوشی ها است. بطوری که در هر طرف آن پنج گوشی قرار دارد. شیطانک: بین دسته و سرپنجه با ارتفاع یک میلی متر قرار دارد. شیطانک در واقع چوب باریک و کم ارتفاع است که وترها از درون شیارهای آن می گذرند. وتر: بربط ۱۰ وتر دارد که جفت جفت با هم کوک می شوند و جنس وترها از ابریشم، سیم نایلونی یا روده گوسفند است که دارای ضخامت های متفاوت است. مضراب: در گذشته مضراب بربط پر پرندگان بود اما امروزه جنس آن از پلاستیک است که توسط دست راست نواخته می شود. نوازندگان نامی ساز عود از نوازندگان مشهور و جهانی بربط می توان منیر بشیر موسیقیدان نامی آشوری تبار عراقی، انور براهیم آهنگساز تونسی، ریاض سنباطی، فرید الاطرش و ناصر شمه نام برد. از نوازندگان ایرانی بربط منصور نریمان، مجید ناظم پور، حسین بهروزی، حسن منوچهری، محمود رحمانی پور، اکبر محسنی و عبدالوهاب شهیدی هستند که بخوبی توانسته اند صدای این ساز اصیل را به نسل های بعد از خود منتقل کنند.  
 
داستانهای تاریخ موسیقی
داستانهای تاریخ موسیقی
  این یکی از غم انگیزترین داستانهای تاریخ موسیقی است    که مذهب در آن نقشی پر رنگ داشت Saint Paul که در فارسی فتوای پل مقدس  پولس رسول نامیده میشود آغازی بر آن بود از گذشته موسیقی برای کلیسا اهمیت ویژه ای داشت تا جایی که موسیقی کلیسایی یکی از ارکان موسیقی کلاسیک غربی را شامل میشد این اهمیت باعث شد گروههای کر بزرگ در کلیساها شکل بگیرد و آهنگسازان بزرگ تشویق شوند تا برای آیینهای مختلف کلیسا قطعاتی بسازند و چون در آن زمان گویی صدای زیر مقبولیت بیشتری نزد کلیسا و جامعه داشت بخشهایی که توسط خانمها اجرا میشد بسیار مهم بود اما فتوای پل مقدس دست مایه تحولات جدیدی بود بگذارید زنان در کلیسا ساکت باشند در طول زمان از این فتوا برای محدود کردن صدای زن ها در کلیسا و منع آن بطور کامل استفاده شد و با قدرت گرفتن کلیساها کار به جایی رسید که در قرن پانزده پاپ سیکستوس پنجم خواندن زنها در هر گونه مکان عمومی را منع کرد و این در حالی بود که همچنان موسیقی بخشی جدا نشدنی از کلیسا بود و از طرفی بسیاری از دعاها وکه قطعات ساخته شده برای کر نیازمند صدای زیربود موسیقی به آن سوپرانو میگویند در در ابتدا راه حل این موضوع استفاده از پسر بچه ها بجای خانمها در گروههای کر بود اما با دو مشکل همراه بود یکی اینکه تا پسر بچه آموزشها را ببیند و به توانایی مورد نظر برسد به سن بلوغ نزدیک میشد و با تغییرات هورمونی تارهای صوتی هم دچار تغییراتی میشد که دیگر امکان خواندن نداشت و بعد از آن هم از صدای لطیف و نازک خبری نبود و مشکل دیگر اینکه هرگز یک پسر بچه توانایی یک زنخواننده را از نظر حجم ریه و توانایی های حنجره و تکنیک پیدا نمیکرد و تنها میتوانست آن رنج صوتی را بخواند کلیسا که میدید با کلی هزینه پسرانی را تربیت میکند که با رسیدن به سن بلوغ صدایشان دیگر بدرد نمیخورد به دنبال راهکار دردناکی رفت و آن استفاده از كاستراتو ها بود کاستراتوها پسرانی بودند که پیش از رسیدن به سن بلوغ اخته میشدند با این عمل جریان رشد فرد به کلی با جریان طبیعی تفاوت پیدا میکرد به علت کمبود هورمون تستسترون نحوه سخت شدن استخوانها در ناحیهٔ مفصل متفاوت بود و موجب میشد که اندام فرد گاهی رشدی غیر معمول داشته باشد منجمله رشد خیلی زیادتر استخوان .دنده این نکته آخر در کنار بزرگ شدن حنجره مثل)  هر بزرگسالی و تمرینات مستمر، باعث پیدا شدن تواناییهای منحصر به فردی در خواندن آن شخص می.شد آنها قدرت نفسگیری بسیار حجیم تری نسبت  به زنان و مردان پیدا میکردند و همچنین انعطاف صدایی کاملا ممتازی داشتند اینکه دقیقا کدام کشیش به این راه حل رسید مشخص نیست اما بدلیل آنکه منع شرعی داشت بسرعت پاپ کلمنت هشتم به کمک آمد تا راه برای این ایدهی شیطانی باز شود پاپ کلمنت هشتم در نطقی گفت برای تبعیت از فرمان پل مقدس مبنی بر لزوم سکوت زنان در مجامع عمومی میشود نتیجه گرفت که استفاده از کاستراتو بلامانع است به شرط آن که عقیم شدنش بر اثر یک حادثه باشد بنظر نمیرسد قسمت عقیم شدن بر اثر حادثه خیلی جدی گرفته شده باشد با کلاه شرعی کلمنت استخدام علنى كاستراتوها سر گرفت بیش از همه خود کلمنت و کلیسای رم در این کار فعال بودند و تنها بعد از چند سال موضوع چنان لوث شد که دیگر اخته کردن نه تنها عملی قبیح و دوزخی ،نبود بلکه در زمرهٔ کارهای مقدس و برای خدمت به کلیسا و پدر مقدس شمرده شد بر در مغازههای مختلف و به خصوص قصابیها و سلمانیها با افتخار و صراحت نوشته شد اخته کردن برای کر کلیسای پدر مقدس انجام میشود با باز شدن چنین راهی روبروی کلیسا آنها تلاش کردند به جذب پسران با استعداد و خوش صدا و خانوادههای فقیر اولین مشتری آنها بودند آنها که از پس هزینههای فرزند خود بر نمی آمدند حاضر بودند فرزند خود را در اختیار کلیسا قرار بدهند تا از شرایط اولیه زندگی برخوردار شود و اگر هم در آینده كاسترو مشهوری شد دستی هم از آنها بگیرد اما تنها تعداد کمی از کاستروها به موفقیت میرسیدند تعداد زیادی از آنها هنگام این عمل يا بدلیل عفونت های پس از آن جانشان را از دست میدادند و بسیاری از آنها بدلیل استعداد پایین تر در موسیقی زیاد به کار گرفته نمیشدند و تنها در کلیسا خدمت میکردند یا در حد یک خواننده معمولی میماندند  و شاید تنها ۱ درصد از آنها به اوج شهرت میرسیدندو درآمد بالایی داشتند و با آهنگسازان بزرگی چون گلوک ، هندل یا روسینی همکاری میکردند با گذشت زمان و آشکار شدن نتایج این کار و نقش کلیسا در آن انتقادها به ان شدت گرفت در سال ۱۸۷۰  ایتالیا اخته کردن را غیر قانونی اعلام کرد و ۸ سال بعد لئو سيزدهم استخدام کاستراتی جدید را منع کرد با شروع قرن بیستم تعدادی کاستراتی جدید به کارشان ادامه میدادند  که آخرین آنها الساندرو مورشی بود که در سال ۱۹۱۳ رسما بازنشسته شد الساندرو مورشی معروف به فرشته رم بود که در سال ۱۹۲۲ درگذشت. تنها صدای موجود از یک  کاستراتی صدای مورشی است که در دو نوبت ۱۹۰۲  ۱۹۰۴ بر روی صفحه ضبط شده پاپ ژان پل دوم که جزو معدود پاپهای شجاعی بود که سعی نکرد خطاهای انکار ناپذیر کلیسا را لاپوشانی کند از سال ۱۹۹۸ الی ۲۰۰۰ مجموعه مفصلی از خطاهای دوهزار سالهٔ کلیسای کاتولیک را منتشر کرد و در آن رسما معذرت خواهی .کرد موضوع عقیم سازی یکی از موارد پوزش خواهی بود با توجه به اینکه قطعات بسیار زیادی برای کاستراتوها نوشته شده بود بسیاری از آنها توسط خوانندگان زن اجرا میشد اما اجرای بسیاری از آنها هم برای زنان ممکن نبود تا اینکه از اواسط قرن بیستم خوانندگان مردی که بدلایل مختلف از صدای زیری بر خوردار بودند تلاش کردند تا با تمرینهای خاص این قطعات را مجددا اجرا کنند که با استقبال روبرو شد یکی از آن ها کالر آلفرد دلار خواننده مشهور انگلیسی بود گذاشته شد نام این صدای جدید کانتر تنور  استقبال مردم از این صدای زیبا موجب شد که خوانندگان مستعد به تمرین در این محدوده صدایی رو .بیاورند با آموزشهای نوین امروزه خوانندگان نسبتا زیادی در سطح جهانی فعالیت می.کنند