فرانتس یوزف هایدن
فرانتس یوزف هایدن آهنگسازان وموسیقیدان اتریشی و یکی از پایه‌گذاران موسیقی کلاسیک و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدرسمفونی » و «پدرکوارتت زهی » در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقیدان بزرگی چون بتهوون بود و از طرف دیگر آیندگانی چون فرانتس شوبرت، مندلسون ، وبرامس را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر،موتسارت بود. هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را دراتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگساان اروپایی به‌شمار می‌رفت.
زندگی
هایدن در روستایی کوچک درروهرو اتریش زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش‌سالگی به‌جز آوازهای عامیانه، که پدرش دل‌بستهٔ خواندنِ آنها بود، و نیز رقص‌های روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش برپا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.
هایدن در هشت‌سالگی به وین رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سن‌اشتفان درآید. در آن‌جا اگرچه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگسازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد، و هنگامی که در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون پرداختِ کمترین پول، از سن‌اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.
او دربارهٔ این دوره چنین گفته‌است:
با تدریس موسیقی به بچه‌های ۷–۸ ساله بود که به‌زحمت می‌توانستم زنده بمانم.
او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگسازی را خود به تنهایی بیاموزد و هم‌زمان، به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگیِ ویولن در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.
هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس می‌کرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت: «آن‌جا نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم، بلکه در مقام رهبرارکستر ، می‌توانستم تجربه کنم و دریابم که چه چیز سبب تقویت جلوه‌ای صوتی می‌شود یا آن را تضعیف می‌کند، و به این ترتیب می‌توانستم به دلخواهِ خود، ترکیبِ سازها را بهبود بخشم، آنها را تغییر دهم، و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. من از دنیا دور افتاده بودم.»
هایدن رهیاب سبک موسیقی دوره کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. موتسارت وبتهوون تحت تأثیر سبک او بودند.
هایدن در سال ۱۸۰۹ و هنگام اشغال وین توسط ارتش ناپلون بناپارت، در سن ۷۷ سالگی درگذشت.
گورگ آگوست فون گریزینگر (۱۷۶۹–۱۸۴۵)، معلم، دیپلمات، زندگی‌نامه‌نویس، و آهنگساز آلمانی‌الاصل اهل اتریش، که از او به‌عنوان یکی از دوستانِ یوزف هایدن و لودویگ فان بتهوون یاد می‌کنند، زندگی‌نامه‌ای دربارهٔ هایدن نوشت.
