ساز تمبک

تمبک

تمبك، (تنبك، دمبك، دنبك يا ضرب) يكي از سازهاي كوبه‌اي پوستي است و از نظر سازشناسي جزو طبل‌هاي جام شكل محسوب مي‌شود كه از اين خانواده مي‌توان به سازهاي مشابه مانند داربوكا در كشورهاي عربي و تركيه و همچنين زيربغلي در افغانستان اشاره كرد. قدمت تمبك با نام پهلوي دمبك به پيش از اسلام مي‌رسد و طبق نظر دكتر معين، صورت دگرگون شده همين نام تمبك اســــــــت. از ديدگاه زبان‌شناسان نيز واژه (Tambourine) كه در زبان‌هاي اروپايي براي تمبك به كار مـــي‌رود از واژه تنبور پهلوي وام گرفته شده است. تمبك، پرتكنيك‌ترين و كهن‌ترين ساز كوبه‌اي دنيا است كه داراي ريتم‌هاي كاملا هــــــــــــــــــــــمگام با دستگاه‌ها و پرده‌هاي موسيقي است و هيچ‌گاه در هنگام اجراي نواختـــــن اين ساز و براي رسانيدن بهتر آواي ريتم‌هايش نيازي به ملودي احساس نشده است. در هنگام نــواختن ريتم‌هاي تمبك كافي است تا مقداري از حركت ريز استفاده شود تا زمينه وارد شدن به ريتم بعدي فراهــــــــــــــــــــم شود. هنگامي كه مشغول به نواختن ريتم‌هاي ساز تمبك مي‌شويد اوج و هنر زيبايي كار در اجــــــراي ريزه ‌كاري‌ها و ريز‌هاي ممتد ديده مي‌شود و درست در همين زمان است كه روح متلاطم نوازنده را منشا تغيير و خلق ريتم‌هاي جديد مي‌كند كه مي‌توانيم از استاد بهمن رجبي به عنوان يكــــــــــــــــــــي از برجسته‌ترين نوازندگان تمبك اشاره كنيم كه در ثبت گفتـــــــــــــــــــه‌هاي ما كافي است تا به يكي از اثرهاي اين هنرمند گوش فرادهيد. تمبك در چند دهه اخير پيشرفت چشمگيري كرده و به عنوان سازي تكنواز و مستقل مطــــــرح شده است. چنانچه اگر كمي توجه كرده باشيد متوجه خواهيد شد كه در اكثر كنسرت‌ها و اركســـــترهاي بزرگ حضور تمبك جزو ملزومات آن گروه به حساب مي‌آيد و هرجا كه بخواهند ريتم‌ها را به وضــــــوح نشان دهند (البته با همراهي سازهاي كوبه‌اي) از ساز تمبك استفاده مي‌كنند تا نواي انــــــــــــواع ريتم‌ها با شكل بهتري نواخته شود و در دل و جان شنونده تاثيرهاي لازم را بگذارد. مهمترین ساز کوبه ای پوستی زمان ما که سالهاست مورد توجه موســـــــــــــیقیدانان ایران است، از آنجا که وسیله کوبیدن روی ساز انگشتان انسان است و این وسیله قادر است بر روی تـــــــمبک ریزه کاری و شیرین کاری های فراوان اعمال کند، می توان از آن به عنوان تکنواز اســــــــتفاده های شایان و جالب کرد. نقش همنوازی در این ساز نه فقط همراهی ساز یا آواز و تامیـــــــن و نگهداری ضرب موسیقی است، یکی از بجسته ترین نوازندگان این ساز حسین طهرانی بود که تاثیر زیـادی بر روی پیشرفت این ساز داشت .

جهت ثبت نام و استفاده از شرایط استثنایی آموزش تنبک به آموزشگاه موسیقی شیدا مراجعه فرمایید.

 

اساتیدی که این ساز را تدریس می کنند